Akalazya: Nedir, Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri

Akalazya, yemek borusunun alt kısmındaki kasların gevşeyememesi nedeniyle yemek borusu ile mide arasındaki bağlantının daralmasıyla oluşan nadir bir sindirim sistemi hastalığıdır. Bu durum, yutkunma güçlüğü ve göğüs ağrısı gibi belirtilerle kendini gösterir. Akalazya, erken teşhis ve tedaviyle kontrol altına alınabilir.

Akalazya Nedir?

Akalazya, yemek borusunun (özofagus) kas hareketlerini kaybettiği ve alt özofagus sfinkterinin (LES) gevşeyemediği bir durumdur. Bu rahatsızlık, yemeklerin mideye geçişini zorlaştırır ve yemek borusunda birikmesine neden olur. Genellikle kronik bir hastalık olarak kabul edilir.

Akalazyanın Nedenleri

Akalazyanın kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, yemek borusunun sinir hücrelerindeki hasardan kaynaklandığı düşünülmektedir. Olası nedenler şunlardır:

• Nörolojik Hasar: Yemek borusundaki sinirlerin işlevini kaybetmesi.
• Otoimmün Faktörler: Vücudun bağışıklık sisteminin kendi sinir hücrelerine saldırması.
• Enfeksiyonlar: Nadiren de olsa enfeksiyonlar sinir hasarına neden olabilir.
• Genetik Yatkınlık: Aile öyküsü olan bireylerde risk artabilir.

Akalazyanın Belirtileri

Akalazyanın belirtileri yavaş gelişir ve zamanla kötüleşir. Yaygın belirtiler şunlardır:

• Yutkunma güçlüğü (disfaji).
• Göğüs ağrısı veya rahatsızlık.
• Yemeklerin yemek borusunda takılması.
• Yemeklerden sonra ağıza geri gelme (regürjitasyon).
• Kilo kaybı ve iştahsızlık.
• Gece öksürükleri ve boğulma hissi.

Akalazyanın Teşhisi

Akalazya teşhisinde kullanılan yöntemler şunlardır:

• Özofagus Manometrisi: Yemek borusunun basıncını ve kas hareketlerini ölçer.
• Baryum Yutma Testi: Yemek borusunun röntgen görüntüleri alınır.
• Endoskopi: Yemek borusu ve mide iç yüzeyi incelenir.

Akalazyanın Tedavi Yöntemleri

Akalazya tedavisinin amacı, yemek borusu ve mide arasındaki geçişi iyileştirmek ve semptomları azaltmaktır. Yaygın tedavi yöntemleri şunlardır:

• Pnömatik Dilatasyon: Balon yardımıyla yemek borusunun alt kısmı genişletilir.
• Botoks Enjeksiyonu: Kasları gevşetmek için botulinum toksin enjeksiyonu yapılır.
• Peroral Endoskopik Miyotomi (POEM): Endoskopik bir yöntemle kas tabakası kesilir.
• Cerrahi Miyotomi (Heller Miyotomisi): Ameliyatla alt özofagus sfinkteri gevşetilir.
• İlaç Tedavisi: Nitratlar veya kalsiyum kanal blokerleri gibi ilaçlar kasları gevşetmek için kullanılır.

Akalazyanın Komplikasyonları

Tedavi edilmediği takdirde akalazya, aşağıdaki komplikasyonlara yol açabilir:

• Yemek borusunda genişleme (megaözofagus).
• Yemek borusunda enfeksiyon.
• Aspiryasyon pnömonisi (yemeklerin akciğere kaçması).
• Yemek borusu kanseri riski artışı.

Sonuç

Akalazya, nadir görülen ancak tedavi edilebilir bir hastalıktır. Erken teşhis ve doğru tedavi ile semptomlar büyük ölçüde kontrol altına alınabilir. Yutkunma güçlüğü veya benzer semptomlar yaşıyorsanız bir gastroenteroloji uzmanına başvurmanız önemlidir.

İlgili Departman

Akalazya tedavisi için başvurulabilecek departmanlar şunlardır:

• Gastroenteroloji
• Genel Cerrahi